- TABELLIO
- TABELLIOseu a Tabulis, ex eadem origine, unde Tabellarius, idem olim qui Exceptor fuit et Scriba publicus. Porro excipere Actuariorum erat, sive Notariorum, quo munere aliquandiu functi sunt Genesius et Cassianus, clarisssimi Martyres; quorum Ille Exceptoris officiô fungens, cum impia edicta, quibus Christiani puniti iubebantur, nollet excipere et, proiectis in publicum tabulis, se Christianum est fateretur, comprehensus atque decollatus est; Alter, exsecrabile ducens, Christianorum deservirencci, sub Christianae fidei confessione, triumphum similiter Martyrii meruit. Et hinc, quod cecinit Iuvenalis, Sat. 7. v. 104.Quis dabit Historico, quantum daret acta legenti?Ubi Glossae veteres acta legenti, Exceptori. Sic Tabularii, quos Areadius et Honorius AA. l. 5. C. Th. de Tabul. Logogr. et Cens. servituti obnoxios esse vetuerunt, rationes publicas tractabant; hinc aliquando computare dicti unde Numeratores quoque et Calculatores. A' tabulis vero denominati videntur, eâ proprie ratione, quâ Tabularium; quod Italis, sumentibus a Graecismutuum, Archivum est. Ovidius cleganter, Metam, l. 15. v. 810.——— Intres licet ipsa sororumTecta trium: cernes illic molimine vasioEx aere et solido rerum Tabularia ferro.Nec male Marcianus Capella, l. 1. Clotho vero, Lachesis Atroposque, quoniam sententias Iovis orthographae studiô vertatiis excipiunt, utpote Librariae Superûm Archivique custodes, cum Senatum Curtamque contrahi et ipsum Tonantem exuviis indusiari publice cernerent. Magistratus in acta, caelestiumque consulum, stylos acuunt, cerasque componunt. Alii ab his Tabulariis publicis fuerunt illi, qui Palatini Ministerii portioerant non contemnenda. Hi cum complures essent, ut hîc paulo infra videbitur, sane non paucos habuernunt Adiutores, tum ut moli ngetiorum partes omnino essent, tum ut Caesarum Maiestas ex hoc quoque capire elucesceret. Vide Laur. Pignorium Comm. de Servis. De Tabelliombus vero, qui, cum ante Romani in Faciendis omnibus paulo maioris momenti contractibus, itemque in scribendis testamentis, ad Iuris periotos adiissent, postea has partes sibi vidnicârunt. a quibus proin iuris peritia exigitur, vide Suidam in Ταβελλιων, Auson. et Is. Casaubonum ad Suet. ner. c. 33. Adde Io. Meursium, Glossar. Wowerium, Polymathiâ, Io. Brodoeum, Miscellan. l. 4. c. 9. et plura de Scribis, in Verrinis action. ac supra passim.Tabularii Palatini varii, in vetere marmore.Tabularii Augustorum vel Augustarum. Cypri. Fisci alexandrini. a Muneribus. Tabularii provinciarum, Cypri, Piceni, Lusiraniae, Vettoniae, Rationis Fisci, Heredit. XX. Hered itatum Patrimonii, seu a Patrimonio. Tabularii rationis a Vehiculis, Vestiariae. Tabularius villae Tiburti etc.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.